Jeśli decydujemy się na zlecenie sprawy detektywowi, powinniśmy wiedzieć co możemy od niego oczekiwać, tzn. jakie działania może legalnie podjąć?
Co robi i jak działa detektyw ?
Detektyw przede wszystkim zajmuje się pozyskiwaniem informacji dla klienta dotyczących danej osoby, przedmiotu, zdarzenia. Przetwarzanie i przekazywanie informacji realizowane jest na podstawie umowy zawartej pomiędzy detektywem (zleceniobiorcą) a klientem (zleceniodawcą). Przy wykonywaniu czynności detektyw ma obowiązek kierować się zasadami etyki oraz lojalnością wobec zlecającego usługę. Poza tym powinien działać ze szczególną starannością, aby nie naruszyć wolności i praw człowieka i obywatela. (art. 6 ustawy z dnia 06.07.2001 r. o usługach detektywistycznych). Detektyw w trakcie wykonywania czynności może uzyskiwać informacje od osób fizycznych, przedsiębiorców, instytucji, a także organów administracji rządowej lub samorządowej. (art. 9 ustawy z dnia 06.07.2001 r.)
Obowiązek zachowania tajemnicy
Detektyw jest obowiązany zachować w tajemnicy źródła informacji oraz okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość w trakcie wykonywania czynności. Jednakże w postępowaniu karnym sąd może zwolnić detektywa z obowiązku zachowania tajemnicy. W takiej sytuacji detektyw ma on obowiązek zeznawać co do treści tajemnicy. W postępowaniu cywilnym często dowodem w sprawie jest sporządzone przez detektywa sprawozdanie z czynności.
Zakaz podejmowania czynności zastrzeżonych dla organów państwowych – czyli czego nie może robić detektyw?
Wykonując swoje czynności detektyw nie może stosować środków technicznych oraz metod i czynności operacyjno-rozpoznawczych, zastrzeżonych dla upoważnionych organów na mocy odrębnych przepisów ( art. 7 ustawy z dnia 06.07.2001 r. o usługach detektywistycznych). Tym samym detektyw nie może m.in. dokonywać przeszukania. Nie jest również uprawniony do uzyskiwania dostępu i kontroli przesyłek. Nie ma również możliwości do pozyskania i utrwalenia treści cudzej korespondencji (również elektronicznej). Detektyw nie może także stosować podsłuchów.
Działanie wbrew powyższemu zakazowi stanowi przestępstwo, za które detektyw może zostać skazany na karę grzywny, ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 3.
Podsumowanie
Detektyw zajmuje się zbieraniem informacji. W tym celu może m.in. prowadzić obserwacje, wypytywać inne podmiotu o daną osobę/ rzecz/ zdarzenie. Nie wolno mu jednak wykonywać czynności zastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych takich jak np. zakładanie podsłuchu, czy przeszukanie. Prowadzenie takich działań przez detektywa jest nielegalne i stanowi przestępstwo.
Treść przepisów:
art. 45 ustawy z dnia 06.07.2001 r. o usługach detektywistycznych
Kto podczas świadczenia usług detektywistycznych wykonuje czynności ustawowo zastrzeżone dla organów i instytucji państwowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 3.
