Przestępstwa i wykroczenia– gdzie ich szukać?

Część z Was zastanawiała się pewnie gdzie szukać informacji, czy dane zachowanie jest przestępstwem / wykroczeniem, czy też jest prawnie dozwolone. Poniżej przybliżę podstawowe źródła prawa karnego.

 

Kodeks karny

Na pewno słyszeliście o kodeksie karnym, czyli ustawie z dnia 06.06.1997 r. wraz z późniejszymi zmianami. Jeśli chodzi o tematykę przestępstw, jest to fundamentalny akt prawny.

Ciekawostka – kodeks to jest ustawa, która ma charakter kluczowy dla danej dziedziny. Z założenia ma na celu wyczerpująco regulować daną, z reguły obszerną, dziedzinę spraw. Terminem tym więc określa się tylko takie ustawy, które mają charakter zasadniczy dla danej tematyki (np. kodeks cywilny, kodeks spółek handlowych).

Kodeks karny określa w swojej części ogólnej zasady odpowiedzialności karnej. Zawiera m.in. definicje przestępstwa, katalog kar i środków karnych. Określa formy popełniania przestępstwa. Wskazuje na sytuacje kiedy dochodzi do przedawnienia karalności, czy też zatarcia skazania. W części szczególnej kodeksu karnego wymienione są poszczególne przestępstwa. Podzielone są one ze względu na dobro jakie chronią np. rozdział XIX „Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu”, rozdział XXX „Przestępstwa przeciwko mieniu”. W części wojskowej kodeksu karnego znajdują się przestępstwa dotyczące żołnierzy. Kodeks karnym nie zawiera pełnego i wyczerpującego zbioru przestępstw. Szereg uregulowań dotyczących czynów zabronionych możemy odnaleźć w ustawach szczególnych np. w ustawie z dnia 21.08.1997 r. o ochronie zwierząt, ustawie z dnia 29.05.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Jest to tzw. pozakodeksowe prawo karne. Ze względu na wielość i różnorodność ustaw, niejednokrotnie, nie mamy świadomości o istnieniu tychże unormowań. W swoich wpisach na blogu, postaram się przybliżyć Wam te regulacje.

 

Kodeks wykroczeń

Z kolei kodeks wykroczeń – ustawa z dnia 20.05.1971 r. wraz z późniejszymi zmianami – obejmuje regulacje dotyczące wykroczeń. Podobnie, jak w kodeksie karnym, w kodeksie wykroczeń wyróżniona jest część szczególna, gdzie wykroczenia zostały podzielone ze względu na rodzaj ochranianego dobra, np. „Rozdział X. Wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu osób i mienia”. W ustawach szczegółowych również znajdują się normy prawne dotyczące wykroczeń m.in. w ustawie z dnia 06.08.2010 r. o dowodach osobistych.

Powyższe przepisy będą również tematem wpisów na blogu karalne.pl.