W pewnych sytuacjach pokrzywdzony może sam działać jako oskarżyciel i wytoczyć tzw. prywatny akt oskarżenia.
W jakich sprawach można złożyć prywatny akt oskarżenia?
Są przestępstwa, które ściągane są wyłącznie w ramach prywatnego oskarżenia. Przepisy prawa wskazują wtedy, że dany czyn jest ścigany z oskarżenia prywatnego. To jednych z popularniejszych przestępstw należy: zniesławienie, pomówienie, uszkodzenie ciała poniżej 7 dni.
Są to czyny, które ze względu na swoją specyfikę dotykają najczęściej kwestii związanych ze sferą życia prywatnego.
Na czym polega oskarżenie prywatne?
Prywatny akt oskarżenia może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie. Można go złożyć ustnie na Policji albo pisemnie. W razie potrzeby organy ścigania zabezpieczają dowody. Następnie przesyłają skargę do sądu. Prywatny akt oskarżenia podlega opłacie w kwocie 300,- zł.
W przypadku gdy prokurator uzna, że za jego wstąpieniem do sprawy przemawia interes społeczny (odwołujący się zwykle to szczególnej specyfiki danego czynu i jego kontekstu), postępowanie toczy się z urzędu (czyli jako pozostałe postępowania). Prywatny oskarżyciel może w takiej sytuacji występować obok prokuratora jako tzw. oskarżyciel posiłkowy.
Jak wygląda proces?
Przed rozpoczęciem procesu wyznaczane jest tzw. postępowanie przygotowawcze. Ma to być ewentualna możliwość na polubowne zakończenie procesu. Stawiennictwo oskarżyciela prywatnego jest obowiązkowe.
Jeżeli do pojednania nie dojdzie. Proces toczy się normalnie z tą różnicą, że zamiast oskarżyciela publicznego (prokuratora) jest osoba prywatna. Wyrok zapadły w takim postępowaniu, ma takie same skutki jak każdy inny wyrok karny.
Treść przepisów:
Art. 488 § 1 kodeks postępowania
Policja na żądanie pokrzywdzonego przyjmuje ustną lub pisemną skargę i w razie potrzeby zabezpiecza dowody, po czym przesyła skargę do właściwego sądu.
